Okulumuz I. kademe öğretmenlerinden Selen ŞAFFAK ve Zümrete ASLAN tarafından 'Eğitim İyi Örnekler' projesine 2/A sınıfı öğrenci ve velileriyle birlikte dinleme eğitimi, sıra alma becerisi, model olma becerisi, mış gibi oyunlar, birlikte yapılan işler ve problem çözme becerileri üzerine on oturum süren 'Anlamaktan Konuşmaya Adım Adım Aile Eğitimi  Projesi ' ile katılım sağlamışlardır. Katkılarından dolayı öğretmenlerimize, velilerimize ve öğrencilerimize teşekkür ederiz.

DİNLEME 

Dinleme , işitmeden farklı olarak ses kaynağına dikkati yoğunlaştırmayı ve işitilen sesleri anlamlandırmayı gerektiren hem fiziksel hem de zihinsel bir süreçtir. Gümüş , dinlemeyi ;anlamlı bilgilerin başka kişilerden veya başka ses araçlarından duyularak anlaşılması eylemi olarak ifade eder ve dinlemenin dil kulak ve beyin ilişkisi ile gerçekleştiğini belirtir. Gümüş ' e göre işitmek ile dinlemek de aynı şeyler değildir ve işitme isteğimiz dışında gerçekleşebilirken , dinleme ise belli bir amaca yöneliktir . İşitme insanın doğuştan getirdiği bir özellik olmasına rağmen dinleme ise sonradan öğrenilen ve eğitimle geliştirilebilen bir dil  becerisidir . (Aktaran Epçaçan ) 

Dinleme , bireyin anne karnında edinmeye başladığı ilk beceridir . Çocuğun konuşmaya başlayana kadar çevreyi anlamayı ve kendini anlamasını sağlayan tek becerisi de yine dinlemedir . Dinleme becerisinin anne karnında edinilmeye başlaması , onun diğer becerilerden ayrı düşünülmesine ve kendiliğinden geliştiği veya sonradan geliştirilemeyeceği gibi yanlış bir inanışın yaygınlık kazanmasına neden olmuştur . Oysa dinleme de bir dil becerisidir ve bu beceri de diğerleri gibi eğitim yoluyla zamanla geliştirilebilir . 

Yapılan araştırmalar kişinin insanlarla birlikte olduğu sürenin % 42’sini dinlemekle geçirdiğini, öğrencilerin okulda öğretmen ve arkadaşlarını  günde 2,5-4 saat dinlediklerini, okul başarısınında   öğrencinin dinleme yeteneği ile sıkı sıkıya bağlı olduğunu göstermektedir” (Göğüş, 1978: 227). Dinleme eğitimine verilen önem arttıkça  çocuğun zihinsel, ruhsal ve duygusal dünyasında da gelişmeler  olmaktadır. 

Dinleme , dil gelişiminde ve bilişsel gelişimde çocuğa temel kazandırmakta ayrıca öğrenmelerinin edinilmesinde , düzenlenmesinde ve sağlıklı iletişim becerileri geliştirmede hayat boyu önemli rol oynamaktadır . Çocuk , ana dil ediniminde kelimeleri doğru telaffuz etmeyi ve doğru kullanmayı dinleme aracılığı ile öğrenir . Dil becerilerinden konuşmayı ve dil becerileri öğrenmenin yolunun dinleme  faaliyetlerinden geçtiği anlamına gelmektedir . Dinlemenin gerçekleşmesini sağlayan zihinsel unsurların başında ise zeka gelmektedir . Özbay ' a göre edinilen bilgilerin algılanması , yorumlanması , geri bildirimde bulunulması ve bilginin eleştirilebilmesi zekanın işleyişine bağlıdır . Aynı zamanda hafızanın kuvvetli olması ve kelime hazinesi bakımından yeterli olması da zihinsel açıdan gereklidir . 

Konuşma, insanlar arasındaki iletişimin temelini oluşturur. İnsanlar duygularını, düşüncelerini , hayallerini , bilgilerini , gördüklerinin ve duyduklarını bir başkasına anlatma gereği duyarlar . Böylelikle konuşma becerisi dinlemeyi beraberinde getirir. Dinlemenin olabilmesi için de konuşmaya ihtiyaç vardır .''Konuşma düşüncelerin, duyguların ve bilgilerin seslerden oluşan dil aracılığıyla aktarılmasıdır.  (Demirel, 1999: 40). . Tager’e göre ise “KonuĢma, bilindiği gibi duygu, düşünce ve dileklerimizi , görsel ve işitsel ögeler aracılığıyla   karşımızdakine iletmektir; başka bir deyişle açıklamadır , dışa vurmadır .

Konuşma becerisi dinleme becerisinden sonra kazanılan ve bireyin doğumundan sonra kullanmaya başladığı  dil becerisidir . “Çocukların kazandıkları ilk dil becerilerinden biri olan

konuşma, yapılan araştırmalara göre dinlemeden sonra kullanılan beceridir. Dinleme becerisinin çocuğun anne karnında yedi aylıktan  başladığı bugün somut olarak bilinen bir gerçektir. Konuşma becerisinin ise çocuğun doğumuyla beraber çıkardığı ilk seslerle başladığı  kabul edilmektedir . 

(Temizyürek vd. 2011: 201). Çocuklar öncelikle çevrelerindeki sesleri tanımayı ve bunları

değerlendirirken ayırt etmeyi öğrenirler daha sonra da tanıdık sesleri hatırlamaya başlarlar. Çocuk bu aşamalardan geçerek dinleme becerisini kullanmak zorundadır. Çocuğun ilk sesleri çıkarmakla başlayan konuşması , okul dönemine kadar gelişir. Okul dönemine geldiği zaman çocuk çevresiyle konuşarak iletişim  kurabilmektedir. Bu dönemde konuşmaya gerekli önem verilerek konuşmanın olgunlaşması sağlanmalıdır. 

“Konuşma becerisi ile dinleme becerisi arasında doğrudan bir ilgi bulunmaktadır. Bunun başlıca sebepleri arasında konuşmanın birden fazla kişi arasında cereyan etmesi ve tarafların

Birbirlerini dinlemek zorunda olmaları bulunmaktadır.'' Dinleme olmadan konuşma olmayacağı gibi, dinleme becerisi gelişmemiş olan insanların güzel konuşmaları da mümkün olamamaktadır.'' (Özbay,2009:61).  Konuşma becerisine sahip olabilmek için önce dinlemek gerekir. Her sesin doğru bir sesletimi vardır . Sesler kelimeleri oluşturduğundan kelimeleri doğru söylemek için duymamız, anlamamız gerekir. Dinlenilen her kelime doğru olarak kodlanmalı ve konuşma sırasında dinlenildiği gibi ifade edilmelidir . 

Sadece söz değil, ses de dinlenmelidir. Telaffuzla ilgili doğruları geliştirmenin en etkili

yolu dinlemedir. Dilin etkili biçimde kullanılması için konuşmada vurgu ve tonlamayı iyi

kullanmak gerektiği gibi vurgu ve tonlamanın anlamda oluşturduğu etkiyi kavrayabilmek için iyi bir dinlemeye ihtiyaç vardır .  Öğrencilerin konuşma sırasında dilin ses özelliklerine dikkat ederek konuşmaları  için dildeki ses değişimlerini ve bunların konuşmaya kattığı anlam farklılıklarını keşfetmeleri sağlanmalıdır. Bunu dinleme eğitimi ile gerçekleştirmek mümkündür.

Epçaçan, C. (2013). TEMEL BİR DİL BECERİSİ OLARAK DİNLEME VE DİNLEME EĞİTİMİ . Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi , Yıl: 2013 Sayı: 11 , 331-352 . DOI: 10.14520/adyusbd.483

GÖĞÜŞ, B. (1978). Orta Dereceli Okullarımızda Türkçe ve Yazın Eğitimi. Ankara: Gül Yayınevi

DEMiREL, Ö. (1999). İlköğretim Okullarında Türkçe Öğretimi, Ġstanbul: MEB Yay. 

ÖZBAY, M. vd. (2011). Yazma Eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.

ÖZBAY, M. (2009). Bir Dil Becerisi Olarak Dinleme Eğitimi, Ankara: Öncü Kitap.

TEMİZYÜREK, F. vd. (2011). Konuşma Eğitimi. (2. Baskı), Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık